Afgelopen week werd ik geïnspireerd door een hardloper in mijn yogales en een zwemmaatje bij de triatlon verenging. Ik realiseerde me dat er zoveel onbekendheid is over de overeenkomsten tussen yoga en sport dat ik er maar eens een blog aan waag.

Yoga en sport vullen elkaar aan, versterken elkaar. Sterker nog, zonder dat veel atleten het weten doen ze onbewust al veel aan “yoga”. Er zit namelijk een enorme overlap in de twee disciplines. Denk aan mindset, focus, goede voeding en ademhaling. Allemaal elementen die zowel atleten als yogi’s onderschrijven.

Meer dan oefeningen op een matje

Yoga is meer dan een beetje oefeningen doen op een matje om te ontspannen. Ondanks dat yoga veel bekendheid heeft gewonnen afgelopen jaren is er nog veel onwetendheid (en ook scepsis) over wat yoga nou daadwerkelijk is. Oefeningen doen op een matje is slechts 1 van de 8 elementen van yoga. Zonder de gehele yoga filosofie uit te schrijven, deel ik hier een beknopte versie van de verschillende onderdelen. De eerste twee elementen (yama’s en niyama’s) gaan over normen en waarden. De basis van goed voor jezelf zorgen en rekening houden met een ander. Dit gaat over onderwerpen als eerlijk zijn, geweld vermijden, bewust communiceren, en ook bijvoorbeeld goed voor jezelf zorgen qua voeding, koude training en rust. Het derde element is het meest bekend in onze samenleving: de asana’s, ofwel de fysieke houdingen op de yoga mat. Vervolgens komt een heel belangrijk onderdeel: de ademhaling (pranayama). Dit is een hele krachtige tool waarmee we ons lichaam en mind kunnen sturen (meer weten over ademhaling? lees mijn andere blogs op www.nm2h.nl). De volgende drie stappen gaan over verschillende stadia van meditatie. Het begint bij het leren loskoppelen van je zintuigelijke ervaringen (pratyahara). Vervolgens gaat het over concentratie en leren focussen op 1 aspect (dharana) om uiteindelijk in diepe meditatie (dhyana) uit te komen. Het laatste element (samhadi) is de ultieme staat van bewustzijn. Het is een staat waarin je je één voelt met het groter geheel, met een hogere kracht die jou draagt, die alles verbindt. Een staat van pure balans met innerlijke rust én innerlijke kracht, waar alles mag zijn wat er is.

Samengevat, yoga is een manier van leven. Het gaat over bewuste keuzes maken en goed voor jezelf zorgen. Yoga helpt je om de energie te ervaren zodat je kunt doen wat jij graag wilt doen in je leven én iets kunt betekenen voor je omgeving.

Als we deze 8 elementen bekijken zijn er meer overeenkomsten dan verschillen tussen yogi’s en atleten. Beide hebben als belangrijk uitgangspunt om goed voor zichzelf te zorgen, zowel fysiek (denk aan slaap, voeding, ademhaling en beweging) als mentaal (mindset en focus). Hieronder volgen een aantal voorbeelden die de overlap verder toelichten.  

Lichaamsbewustzijn

Als atleet is het essentieel om de signalen van je lichaam te ervaren. Het vraagt een bepaalde mate van lichaamsbewustzijn om te voelen wat je nodig hebt. Lichaam en geest zijn 1; ze zijn onlosmakelijk met elkaar verbonden. In de yoga staat het vergroten van bewustzijn centraal. Veel atleten hebben een sterk lichaamsbewustzijn. Bovendien zijn zowel yogi’s als atleten bezig met het beïnvloeden van het lichaam door middel van “de juiste” mindset. We hebben veel meer invloed op hoe we ons voelen dan dat we vaak denken.

Koude exposure

Een andere overlap is de “koude exposure”. Iets waar veel topsporters al veel langer bekend mee zijn: na een zware fysieke inspanning een ijsbad in om het herstel van de spieren te bevorderen. Tegenwoordig, mede door de bekendheid van Wim Hof, ervaren steeds meer mensen de voordelen van koude exposure. Los van de fysieke voordelen (zoals een verbeterde bloedcirculatie, immuunsysteem en metabolisme) heeft koude exposure een hele grote mentale én ook emotionele component. Deze koude exposure komt uit de eeuwenoude yoga filosofie. Vanuit de Kundalini yoga start je iedere ochtend met een koude douche voordat je aan je meditatie en ademhalingsoefeningen begint.

Present

Echt aanwezig zijn. Een vaardigheid waar tegenwoordig steeds meer mensen mee stoeien. Afleiding is overal te vinden: de telefoon, reclames, veel mensen om je heen. Al deze afleiding heeft impact op je prestatie. In sport, werk en in je relaties. Als je dingen met aandacht en aanwezigheid kunt doen, ben je nooit goed of fout. Je bent. En dat is het belangrijkste wat er is. Je kunt je als atleet voorbereiden op een wedstrijd, je kunt goed trainen, het vooraf visualiseren, maar je weet nooit precies hoe het is in het moment. Als je aanwezig kunt zijn, kun je voelen wat er op dat moment mag ontvouwen en kun je daarnaar handelen. Dit is een vaardigheid die je traint vanuit de yoga en die je in het dagelijkse leven overal kunt toepassen.

Flow

Als atleet is het een ultiem gevoel om in de flow te kunnen sporten. Je ervaart uitdaging, controle en je krijgt directe feedback van succes. In deze staat van zijn heb je ultieme focus. Flow is eigenlijk een vorm van meditatie: je gaat helemaal op in het moment. Ook hier weer een duidelijke overeenkomst tussen yogi’s en atleten: beide trainen het vermogen om alle afleiding en stemmetjes in ons hoofd op afstand te kunnen houden. Een misvatting over yoga is dat het je gedachten stil kan zetten. Ons brein gaat altijd door, staat nooit stil. Sterker nog, als je begint met mediteren, ervaar je vaak in het begin veel onrust omdat je je ineens bewust bent van al die gedachten die er in je hoofd rondgaan. Wat we echter wel kunnen trainen is dat we niet hoeven te reageren op al die gedachten. We kunnen oefenen met afstand nemen van de drukte in je hoofd en daarmee rust creëren in de chaos. Met yogaoefeningen kun je je concentratievermogen en daarmee je focus versterken. Hoe beter je je kunt focussen, hoe makkelijker je in de flow komt en je doelen in het sporten kunt realiseren.

Innerlijke kracht

We hebben maar 1 lichaam en het is belangrijk om daar goed voor te zorgen. Zowel de yoga als de sportwereld hebben aandacht voor het trainen van het lichaam. Ieder mens heeft baat bij het ontwikkelen van kracht. Het gaat echter verder dan de fysieke kracht in bijvoorbeeld je armen of benen. De atleet die uiteindelijk een topprestatie neer wil zetten kan dit niet alleen met brute fysieke kracht, de echte kracht zit van binnen. Met strijd en vechten kun je dingen bereiken, maar mis je vaak de verbinding en daarmee het contact met de signalen van je lichaam. Als je de innerlijke kracht weet te ontwikkelen, dan kun je bewegen en doorgaan vanuit een diep vertrouwen dat je dit kunt. Vanuit die innerlijke kracht kunnen we als mens veel meer volhouden dan we eigenlijk denken. Dit vertrouwen kun je trainen. De ontwikkeling van innerlijke kracht is een belangrijk aspect in de yoga.

Best of both worlds

Ik voel me geen 100% yogi, en ook geen 100% atleet. Ik voel me wel 100% mezelf, en dat ik heb onder andere te danken aan deze beide disciplines. Ik leer van beide werelden en ervaar de voordelen van de combinatie van sport en yoga.

Zo zijn atleten vaak enorm gedisciplineerd, zowel in hun voedingskeuzes, trainingen en het nemen van rust en pauze. Ze hebben vaak een duidelijk doel en dat geeft hun kracht om ergens volledig voor te gaan. Atleten hebben vaak veel veerkracht: ze leren om te gaan met tegenslagen en zijn positief ingesteld, ook als het over andere dingen gaat dan sport. Daarnaast kunnen atleten vaak goed in de flow komen door optimale focus te vinden, dit is van belang in het sporten en heeft een enorm positief effect op andere werkzaamheden.

Vanuit de yoga blijf ik leren en ervaren wat ademhaling voor mij kan betekenen, hoe ik kan vertrouwen op mijn innerlijke kracht, hoe ik met mijn mindset mijn gedachten, gevoelens en ook mijn gedrag kan beïnvloeden.

Zelf ervaren: beter én vooral leuker

Merk je dat je niet de regie hebt over je ademhaling tijdens het sporten, dat je je focus wilt versterken of dat je de mindset om je doelen te realiseren wilt trainen? Overweeg dan eens een Kundalini yogales. Deze vorm van yoga besteedt veel aandacht aan het synchroniseren van beweging en ademhaling, het versterken van je veerkracht en het trainen van je mindset.

Yoga is een manier van leven. Het is geen religie, het is een filosofie met mooie handvatten en richtlijnen. Het is een bepaalde manier van keuzes maken die wordt bevestigd door ervaring. Het is een manier van leven die kracht, hoop en richting kan geven, voor iedereen, en zeker ook voor een atleet.

Ik ben ervan overtuigt dat yoga je sportprestaties kan verbeteren. En nog veel belangrijker; het vergroot je plezier in het sporten! Hoe beter ik mijn adem gebruik tijdens het zwemmen, hoe meer ik mijn mindset kan sturen tijdens het fietsen en hoe bewuster ik een glimlach op mijn gezicht tover tijdens het rennen; hoe meer ik geniet van het sporten!

#adem #focus #sport #flow #atleet #bewustzijn #triatlon #yoga #kundalini #mindset #keuzes #energie #innerlijke kracht